Gebiedsontwikkeling is een cruciale schakel in het oplossen van het woningtekort en andere maatschappelijke uitdagingen. De Rijksoverheid publiceerde in mei 2022 het rapport ‘Versnellen voorfase gebiedsontwikkeling: hoe dan?’ Dit onderzoek biedt waardevolle lessen en aanbevelingen om deze sector te verbeteren. In deze blog nemen we je mee door de belangrijkste inzichten en aanbevelingen van dit rapport.
Vijf fasen voor gerichte versnelling van gebiedsontwikkeling
De tijd tussen een eerste initiatief en de bouw van woningen is gemiddeld zeven jaar. Dat moet sneller en voorspelbaarder. Dat is niet alleen waar wij als Startblock voor staan, ook de Actieagenda Wonen is die mening toegedaan. Om dat te onderzoeken werd de voorfase van gebiedsontwikkelingen onderzocht aan de hand van een aantal leerprojecten. De resultaten lees je in het rapport ‘Versnellen voorfase gebiedsontwikkeling: hoe dan?’ Dit onderzoek heeft tot doel om te achterhalen welke uitdagingen zich voordoen in de initiële fase van gebiedsontwikkeling, waardoor besluitvormingsprocessen vertraagd worden en onvoorspelbaar zijn. Bovendien wil het onderzoek inzicht verschaffen in de vereiste rol van overheidsbestuurders bij het sturen van de voortgang en succesvolle afronding van dergelijke ontwikkelingsprojecten. Dit zijn – in het kort – de vijf strategische fasen die gebiedsontwikkelaars en bestuurders kunnen nemen om de voortgang te versnellen en projecten succesvol te realiseren.
Speelveld
Stap 1: Zorg dat de gemeentelijke gereedschapskist op orde is
Een goed begin is het halve werk. Het is essentieel dat de gemeentelijke instrumenten en procedures voor gebiedsontwikkeling op orde zijn. Dit omvat niet alleen heldere regelgeving, maar ook voldoende capaciteit en expertise binnen de gemeente om ontwikkelingsprojecten te begeleiden en te beoordelen.
Stap 2: Verhelder het ontwikkelingsproces voor alle betrokkenen
Transparantie is cruciaal in gebiedsontwikkeling. Zorg ervoor dat alle belanghebbenden, van ontwikkelaars tot bewoners, een duidelijk beeld hebben van het ontwikkelingsproces. Dit vermindert misverstanden en vertragingen, waardoor besluitvorming efficiënter verloopt.
Selectie
Stap 3: Prioriteer projecten die de belangrijkste doelstellingen vervullen
Niet alle projecten zijn gelijk. Identificeer de projecten die het meest bijdragen aan de doelstellingen van de gemeente, zoals het aanpakken van woningtekorten of het verbeteren van de leefomgeving. Deze prioritering helpt bij het toewijzen van middelen en aandacht.
Stap 4: Organiseer capaciteit en expertise
Het versnellen van gebiedsontwikkeling vereist de juiste mensen met de juiste vaardigheden op de juiste plaats. Zorg voor voldoende capaciteit en expertise binnen uw organisatie of werk samen met externe partners om dit te realiseren.
Stap 5: Werk met een gemandateerde ontwikkelingsorganisatie
Een gemandateerde ontwikkelingsorganisatie kan snel beslissingen nemen en projecten effectief uitvoeren. Overweeg de oprichting van een dergelijke entiteit om de versnelling van gebiedsontwikkeling te bevorderen.
Samenwerken
Stap 6: Versnel de uitwerking van geprioriteerde projecten
Zodra projecten zijn geprioriteerd, is het van belang om de uitwerking ervan te versnellen. Dit omvat onder andere het stroomlijnen van vergunningsprocedures en het verminderen van administratieve lasten.
Stap 7: Werk aan cultuur en menskant
Een succesvolle gebiedsontwikkeling vereist betrokkenheid en samenwerking van alle belanghebbenden. Investeer in het opbouwen van een positieve werkcultuur en het ontwikkelen van de juiste vaardigheden bij teamleden.
Stap 8: Organiseer bewust cultuurclashes in het proces
Soms zijn frisse perspectieven nodig om vastgelopen processen los te maken. Creëer ruimte voor constructieve conflicten en nieuwe ideeën.
Stap 9: Betrek op strategische wijze stakeholders
Stakeholders spelen een cruciale rol in gebiedsontwikkeling. Identificeer de relevante belanghebbenden en betrek ze op strategische momenten om draagvlak te creëren en obstakels te vermijden.
Strategie
Stap 10: Gebruik fasen als instrument
Deel het ontwikkelingsproces op in duidelijke fasen en gebruik deze als instrument om de voortgang te meten en bij te sturen.
Stap 11: Houd de balans tussen vraag, fysieke situatie, en middelen
Een gebalanceerde aanpak is essentieel. Zorg ervoor dat de vraag naar ontwikkeling overeenkomt met de beschikbare middelen en de fysieke situatie van het gebied.
Stap 12: Werk aan strategische planvorming
Een duidelijke strategische visie helpt bij het stellen van prioriteiten en het nemen van beslissingen die de ontwikkeling bevorderen.
Scoren: Kansen Benutten
Stap 13: Benut samen een window of opportunity
Soms doen zich unieke kansen voor die de versnelling van gebiedsontwikkeling kunnen stimuleren. Herken deze ‘vensters van mogelijkheid’ en benut ze effectief.
Stap 14: Geef ruimte aan ondernemerschap
Moedig ondernemerschap aan en sta open voor innovatieve benaderingen van gebiedsontwikkeling. Dit kan leiden tot creatieve oplossingen en versnelde resultaten.
Holistische benadering
Deze vijf fasen en veertien stappen bieden een holistische benadering om gebiedsontwikkeling te versnellen en doelen efficiënter te realiseren. Elke stap draagt bij aan het creëren van een omgeving waarin projecten sneller van de grond kunnen komen en de gemeenschap er baat bij heeft. Het is aan gebiedsontwikkelaars en bestuurders om deze stappen toe te passen en samen te werken aan een duurzame en welvarende toekomst.
Meer weten?
Verder lezen? Download dan het rapport ‘Versnellen voorfase gebiedsontwikkeling: hoe dan?’ Benieuwd wat onze circulaire en energiezuinige woning voor jouw project of woningcorporatie kan betekenen? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op. Geef ons een belletje op 0527 308 100 of mail naar info@startblock.nl. We leren je graag kennen.
